| 
| Odsłony: 6185
Sebastian Wachowiak
Instytut Filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego
III rok specjalizacji nauczycielskiej z filozofii i etyki (2011)
1. O zajęciach:
a) temat: Zagadnienia etyczne związane z przeludnieniem na świecie.
b) czas realizacji: 90 min
c) poziom edukacyjny: I klasa gimnazjum
d) liczba uczniów: 12
e) przedmiot: etyka
f) realizacja podstawy programowej: V. Stosowanie zasad harmonijnego współistnienia i współdziałania ze środowiskiem społecznym i przyrodniczym. 4. Główne problemy współczesnej etyki.
2. Cel:
a) ogólny: zapoznanie uczniów z problemem przeludnienia i jego etycznymi konsekwencjami
b) cele operacyjne:
* wiedza:
- uczeń wie, jaka jest szybkość przyrostu ludności, potrafi go zobrazować za pomocą wykresu
- uczeń zna przyczyny przeludnienia
- uczeń zna co najmniej cztery problemy etyczne, jakie wynikają z przeludnienia: głód i problem dystrybucji dóbr; kwestia zrównoważonego rozwoju i jego kontroli; zatracenie się jednostki w masowości; troska o tych, co nadejdą – odpowiedzialność
- uczeń potrafi wymienić kilka sposobów na poradzenie sobie z problemem przeludnienia, zwłaszcza umie odpowiedzieć na pytanie o to, co sam może zrobić
* umiejętności:
- uczniowie rozwijają kompetencje logiczne: wyciąganie wniosków, stawianie hipotez
- uczniowie analizują teksty publicystyczne ze względu na ich wymiar etyczny.
3. Metody dydaktyczne: wykład, dyskusja, gra symulacyjna, „burza mózgów”
4. Formy pracy: interaktywna praca z całą grupą
5. Ewaluacja: uczniowie zostaną ocenieni na podstawie pracy włożonej w wyszukanie i przedstawienie artykułów dotyczących problemów ekologicznych; dodatkowym plusem będzie aktywność w trakcie całych zajęć
6. Plan ramowy:
a) wprowadzenie (6 min):
- przedstawienie wykresu pokazującego przyrost ludności na przestrzeni wieków
- wstępne wyjaśnienie fenomenu: nierównomierne rozmieszczenie ludzi na Ziemi; kwestia wydłużenia życia jako czynnik sprzyjający przeludnieniu
- wstępna problematyzacja: wielu ludzi a jedna Ziemia; ograniczone możliwości eksploatacji zasobów
b) „burza mózgów” (17 min):
- uczniowie podają propozycje problemów etycznych, jakie wynikają z przeludnienia; wyniki zapisywane są na tablicy
- nauczyciel pogłębia świadomość etyczną uczniów poprzez wyjaśnianie ich intuicji, analizę ich, a także rozwijanie
c) gra symulacyjna mająca na celu zwrócenie uwagi na problem zatracenia się jednostki w przeludnionym świecie (9 min):
1. Uczniowie zostają poproszeni o zrobienie hałasu (głośne rozmowy, krzyki), a w tym samym momencie jeden z chętnych uczniów, nie przekrzykując reszty, wyraża smutek, prosi o pomoc.
2. Następnie nauczyciel prosi o powtórzenie tego, co mówił wybrany uczeń. Reszta klasy zaś, o ile dobrze spełniła swoje zadanie, nie powinna była usłyszeć komunikatów.
3. W końcu nauczyciel prosi o to, by tylko dwie osoby ze sobą rozmawiały, a ten sam uczeń ponownie spełnia swoją rolę.
4. Tym razem uczniowie nie powinni mieć problemów z usłyszeniem komunikatów „potrzebującego”.
5. Nauczyciel podsumowuje zabawę, wskazując na kwestię, która doskwiera także ludzkości, a mianowicie na moment zgubienia w przeludnionym świecie jednostkowości, wyjątkowości. Powinna to być chwila, w której uczniowie, w większym bądź mniejszym stopniu, dostrzegają swoją autonomię, ale też – w konsekwencji – odpowiedzialność za całą resztę ludzkości i problemy, jakie ją trapią. I w tym rola nauczyciela, by taki sygnał uczniom wysłać.
d) rozważania dalsze (11 min):
- uczniowie wskazują na przyczyny przeludnienia; wyniki zapisywane są na tablicy
- należy rozważyć przyczyny, które mają pozytywne konotacje, np. rozwój techniki, medycyny, itp.; pytanie: czy mamy moralne prawo ograniczać spontaniczne procesy (czyli po prostu zjawisko przeludnienia), jakie z tych przyczyn wynikają?; próba dyskusji na ten temat z wykorzystaniem przykładu Chin, gdzie mieliśmy (mamy?) do czynienia z kontrolą urodzeń za pomocą brutalnych niekiedy metod (np. przymusowe aborcje): jak daleko mogą sięgać środki zapobiegające zjawisku przeludnienia? Czy państwo odpowiada za regulację ilości urodzeń? Kto ewentualnie za to odpowiada? Dlaczego w ogóle jest to problem moralny?
e) konstruktywna część lekcji (7 min): uczniowie wskazują konstruktywne sposoby radzenia sobie z problemem przeludnienia, a nauczyciel wyjaśnia, ewentualnie koryguje, naprowadza
f) uczniowie przedstawiają wyniki własnych poszukiwań dotyczących zarówno przeludnienia, jak i innych problemów; powinny to być artykuły z czasopism, stron internetowych, itp. (40 min); uczniowie zostali poproszeni o przygotowanie się do ćwiczenia na poprzednich zajęciach
Category: