Katarzyna Filińska, Tadeusz Sokala
Instytut Filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego
V rok specjalizacji nauczycielskiej z filozofii i etyki (2010)


KONSPEKT ZAJĘĆ Z ETYKI


Temat: O kim mówią prawa?

Szkoła: liceum, klasa 1-3.

Cel ogólny: zapoznanie uczniów z pojęciem prawa, jednostki i osoby.

Cele operacyjne:

Wiedza:
·    uczeń potrafi zdefiniować jednostkę,
·    uczeń potrafi zdefiniować osobę,
·    uczeń potrafi zdefiniować prawo,
Umiejętności:
·    uczeń ćwiczy czytanie tekstu filozoficznego,
·    uczeń potrafi postawić hipotezę i wyciągnąć z niej wnioski,
·    uczeń ćwiczy umiejętność dyskusji.

Forma i metoda:
pytania, dyskusja, praca w grupach, burza mózgów

Materiały:
Tekst: E. Mounier, Co to jest personalizm?, przeł. A. Krasiński, [w:] Teksty filozoficzne dla uczniów szkół średnich, pod red. M. Łojek, Warszawa 1987, s. 335-338.; klocki lego, puzzle.

Plan lekcji:
1.    Powitanie.
2.    Sprawdzenie obecności.
3.    Podanie tematu lekcji.
4.    Ćwiczenie – burza mózgów. Pytamy uczniów, czym wg nich jest prawo, wszystkie odpowiedzi zapisujemy na tablicy. Dążymy do tego, aby uczniowie podali następujące odpowiedzi:
·    prawo jest tworzone przez ludzi i dla ludzi,
·    prawo określa normy postępowania,
·    prawo to system nakazów i zakazów.
5.    Ćwiczenie. Pytamy uczniów: jakich ludzi dotyczy prawo, jakie cechy Ci ludzie posiadają.
dotyczy wszystkich:
·    wszyscy są wobec niego równi i traktowani jednakowo,
·    ludzie są pozbawieni cech indywidualnych,
·    ludzie są tacy sami.
6.    Ćwiczenie. Pytamy  uczniów, czym wg nich jest jednostka.
·    wymienna,
·    bezosobowa,
·    niesprecyzowana,
·    zamienna,
·    powtarzalna.
7.    Ćwiczenie. Na przykładzie klocków lego tłumaczymy uczniom, czym jest jednostka. Na początku wyjmujemy dwa takie same klocki i odwołując się do tego, co zostało powiedziane wcześniej, wskazujemy na wymienione przez uczniów cechy jednostki. Następnie wyjmujemy dwa puzzle i pytamy uczniów, czy powyższe cechy (zamienność, wymienność, jednakowość) możemy przypisać tym puzzlom. Jest to moment, w którym przejdziemy do charakterystyki osoby. Na tablicy zapisujemy odpowiedzi uczniów:
·    posiada cechy indywidualne i właściwe tylko jej,
·    jest wyjątkowa i niepowtarzalna,
·    nie ma takiej drugiej,
·    nie można jej dowolnie zamieniać.
8.    Prosimy uczniów, aby każdy przeczytał fragment tekstu E. Mouniera, a następnie w oparciu o tekst uzupełnili wcześniejsze definicje (jednostki i osoby).
9.    Ćwiczenie: Dzielimy klasę na dwie grupy. Pierwsza grupa ma stworzyć model społeczeństwa złożonego wyłącznie z jednostek, a druga wyłącznie z osób (uczniowie powinni stworzyć prawa, jakie mogłyby panować w danej społeczności).
10.    Uczniowie przedstawiają wyniki prac w grupach.
11.    Dyskusja:
Pytania:
·    Który model społeczeństwa jest lepszy i dlaczego?
·    Czy możliwe jest stworzenie społeczeństwa złożonego wyłącznie z osób bądź jednostek?
·    Kim jest człowiek wobec prawa: jednostką czy osobą?
·    Kiedy prawo traktuje człowieka jak jednostkę a kiedy jak osobę?