TYTUŁ

PROBLEMATYKA

ĆWICZENIA I ZABAWY

Bardzo

ważne

sprawy (1)

Wprowadzenie pojęcia „filozofia”.

Identyfikacja

i

eksplikacja

ważnych spraw

w życiu dzieci.

1.         Narracja wprowadzająca: W miejscu, gdzie się znajdujemy, zostało wyznaczone bardzo ważne spotkanie, w celu omówienia bardzo ważnych spraw. To spotkanie to Filozofia, a mali omawiacze bardzo ważnych spraw to Filozofisie. Czy Wy właśnie jesteście Filozofisiami i jesteście gotowi zabrać się za omawianie bardzo ważnych spraw?

2.         Zadania w parach: dzieci dobierają się w pary; jedno z nich zakłada sobie krawat Bardzo Ważnej Osoby; drugie ma mikrofon i, jako Rzecznik Bardzo Ważnej Osoby,  robi wywiad z partnerem; następnie zamieniają się rolami i atrybutami. W trakcie wywiadu jedno dziecko opowiada drugiemu o swojej bardzo ważnej sprawie. Następnie dzieci ilustrują bardzo ważne sprawy swoich partnerów.

3.         Siadamy w kółku – każde dziecko wychodzi na środek jako Bardzo Ważna Osoba, jego Rzecznik opowiada wszystkim o bardzo ważnej sprawie. Bardzo Ważna Osoba dopowiada – Jak chciałaby, aby zachowywali się inni, kiedy jest omawiana jej sprawa? Dlaczego to jest taka ważna sprawa?

Bardzo

ważne

sprawy (2)

Hierarchizacja i porządkowanie własnego doświadczenia ze względu na jego doniosłość.

Poszukiwanie kryteriów doniosłości.

Wyróżnienie czynnika

ogólnego (np. podobnych rzeczy pragniemy i się boimy)

oraz

jednostkowego

(ale zawsze związane są one z konkretnymi, niepowtarzalnymi osobami, okolicznościami)

w

doświadczeniu dzieci.

Wyróżnienie kategorii „sprawy wspólnej” oraz

„uczestnictwa”.

1.      Siadamy w kółku wraz z rysunkami swoich bardzo ważnych spraw, przypominamy sobie, co one przedstawiają. Rozmowa: Co to jest bardzo ważna sprawa? Co ją odróżnia od mniej ważnych spraw? Czy sprawa ważna może się zamienić w nieważną i odwrotnie? Czy nasze bardzo ważne sprawy są do siebie podobne czy różne?

2.      Dzieci kładą rysunki podobnych spraw razem na kupkę – szukamy kryteriów podobieństwa, ale też tego, co zawsze pozostaje jednostkowe (np. kilka osób martwi się pośpiechem swoich rodziców, ale w każdym przypadku „bohaterowie”, rodzice i dzieci są inni). Które ze spraw są smutne/przykre, a które wesołe radosne?

3.      Dzieci ze smutnymi sprawami poszukują razem jakiś przykładów radosnych spraw; dzieci z radosnymi – odwrotnie.

4.      Rozmowa: Czy mamy tylko jedną, czy wiele ważnych spraw? Czy inne dzieci przypomniały nam o jakiejś ważnej sprawie naszej, opowiadając o swojej? Czy nasze ważne sprawy są tylko nasze, czy też innych ludzi? – Dzieci wskazują albo dorysowują inne osoby do swoich rysunków bardzo ważnych spraw. - A czym się różni to, że mamy podobne ważne sprawy od tego, że mamy wspólną ważną sprawę? Czy Filozofisie mają jakąś wspólną ważną sprawę? Czy jeżeli mamy swoją wspólną ważną sprawę, to oznacza to, że każdy ma w niej taki sam udział? (Czy np. jeśli jedziemy z rodzicami na wakacje, to dzieci i rodzice robią tyle samo w ważnej sprawie?)

5.      Dzieci wspólnie – na jednym brystolu – rysują Wspólną Bardzo Ważną Sprawę Filozofisiów.

6.      Narracja podsumowująca: okazaliście się prawdziwymi Filozofisiami. W nagrodę otrzymujecie Odznaki Filozofisia. [Na kolejne spotkania dzieci przychodzą z Odznakami].

Mój

wymarzony

świat

(1)

Problematyka dokonywania wyborów                         w kontekście: *hierarchizowania rzeczy/zjawisk;

*dokonywania wyborów i hierarchizacji przez innych ludzi.

1.Zabawa w urządzanie swojego wymarzonego świata: brystol zostaje podzielony na tyle okienek, ile jest dzieci – dzieci losują numer okienka i w wylosowanym okienku urządzają swój wymarzony świat poprzez wybranie 5 elementów ze zbioru wycinków gazetowych oraz naklejek; ponadto jeden element dorysowują.

2.Dyskusja po zabawie: Czy urządzenie wymarzonego świata było zadaniem trudnym czy łatwym? Czy były rzeczy, które chciało wziąć kilka osób ze zbioru wycinków i naklejek? Co wtedy się działo, jak rozstrzygano konflikt?

Mój

wymarzony

świat (2)

Problematyka dokonywania wyborów

w kontekście: *hierarchizowania rzeczy/zjawisk;

*dokonywania wyborów i hierarchizacji przez innych ludzi.

1. Rozmowa – kontynuacja omawiania wymarzonych światów: Czy udało się stworzyć w pełni wymarzony świat, czy tylko trochę wymarzony świat (ze względu ilość elementów: wycinków i naklejek, wylosowane miejsce)? Co sprawia, że różne rzeczy stają się wymarzonym światem? Czy wymarzony świat to taki, w którym wszystko jest takie, jak chcemy, czy wystarczy, że przynajmniej część naszych pragnień się w nim spełnia? Czy prawdziwy świat może być/jest wymarzony? (co sprawia, że nie jest) Czy wymarzony świat jest na pewno lepszy od prawdziwego? Czy chciałbym w wymarzonym świecie żyć cały czas? Czy mój wymarzony świat może być równocześnie wymarzonym światem kogoś innego? Czy cały brystol to jest także wymarzony świat, czy raczej są na nim różne wymarzone światy?  Jak mógłby wyglądać świat, który byłby wymarzony dla wszystkich ludzi – czy jest możliwy? Czy w takim świecie każdy miałby swój wymarzony kawałek, czy cały świat byłby wymarzony światem dla każdego człowieka?
2. Dzieci odwiedzają swoje wymarzone światy.
3. Rozmowa: Czy w cudzych światach są rzeczy, które chciałbym mieć w swoim? Czy mój świat byłby bardziej wymarzony, gdybym mógł korzystać/odwiedzać cudze wymarzone światy a inni mogli mój? Czy lepiej, że mam obok wymarzone światy innych, czy wolałbym odciąć się ze swoim?
4. Okienka brystolu zostają oddzielone – dzieci swobodnie je przestawiają. Następnie ustalają reguły „wymiany” i „odwiedzin” między światami – klejącą taśmą łączą okienka, między którymi udało się ustalić takie reguły.
5. Rozmowa: Czy po przestawieniu światów i ustaleniu reguł mój świat stał się bardziej wymarzony? Czy wszystkie okienka razem tworzą teraz nasz wspólny wymarzony świat (jak ten nowy układ ma się do układu, kiedy okienka były jeszcze w jednym kawałku i bez reguł)?

Bardzo 

ważne

słowa

Językowy wymiar życia społecznego, w tym moralnego – identyfikacja słów istotnych w budowaniu relacji międzyludzkich.

Odróżnienie świata fantazji od świata realnego.

1. Przy powitaniu zwracam uwagę na to, że w dzisiejszym spotkaniu biorą udział goście, nieproszeni, których nie widać. Ale którzy wkrótce się ujawnią.
2. Siedzimy w kółko i „zbieramy” Bardzo Ważne Słowa (np. „dziękuję”, „kocham Cię”, „czy mogę?”) – propozycje przedszkolaków gimnazjaliści zapisują na dużych kartkach papieru.
3. Ujawniam, że na dzisiejsze zajęcia, poza mną i gimnazjalistami, przyszły jeszcze Koty Pożeracze Słów. Rozmawiamy o zwyczajnych kotkach – co one jedzą, jakie mają zwyczaje. Odróżniamy je od Kotów Pożeraczy Słów.
4. Dzieci w parach dostają po jednym Bardzo Ważnym Słowie oraz pasek z kilkoma naklejkami kotów. Mają dokleić „koty” do słów. Obserwujemy wszyscy, jak Kotom udało się zjeść kawałki Bardzo Ważnych Słów.
5. Rozmowa: Co by się stało, gdyby poszczególne słowa znikły? [analizujemy osobno sytuacje z każdym słowem: np. co znikłoby razem ze słowem „dziękuję”? – wdzięczność, po jakimś czasie ludzie by sobie przestali cokolwiek dawać itd.; w przypadku zniknięcia słów „czy mogę?” – niektórzy ludzie mogliby inne osoby i ich rzeczy uznać za swoją własność i nie szanowaliby ich, ale wykorzystywali; a kto by tak nie uznał, to stałby się bardzo samotny i mógł liczyć tylko na siebie] Czy przypominamy sobie, kiedy Koty podgryzały słowo „Filozofia”? (np. Kiedy Filozofisie biegają i biją się, zamiast omawiać bardzo ważne sprawy, albo pani się zdenerwowała i zaczęła krzyczeć). Czy chcielibyśmy mieszkać w świecie bez Bardzo Ważnych Słów? Jak by się w nim żyło?
6. Ratujemy słowa: trzymając się za ręce w kółku powtarzamy głośno wszystkie nasze Bardzo Ważne Słowa.